عطف کتاب قسمت مهمی از کتاب است که جلد، پشت و روی کتاب را به هم وصل کرده و اطلاعات اصلی و هویتی کتاب مانند؛ نام نویسنده وعنوان روی آن نقش می‌بندد. وقتی وارد یک کتاب‌فروشی یا کتابخانه می‌شوید، کتاب‌ها در رنگ، سایز و قطر و اندازه‌های مختلف خودنمایی می‌کنند که این جلوه‌گری و تفاوت ناشی از عطف کتاب است. همچنین زمانی که اقدام به جستجوی یک کتاب می‌کنید، عطف می‌تواند به کمک شما بیاید تا در کم‌ترین زمان ممکن بتوانید کتاب مورد نظر خود را پیدا کنید. بنابراین طراحی و چاپ دقیق عطف می‌تواند در جلب توجه خوانندگان و سهولت دست یافتن به کتاب‌ها تأثیر و نقش مهمی داشته باشد. در ادامه مطلب همراه ما باشید به پیرامون عطف کتاب خواهیم پرداخت.

در مورد عطف کتاب بیشتر بدانید 

در قدیم  زمانی که صنعت چاپ به شیوه امروزی رشد و گسترش نیافته بود، فقط عنوان کتاب و نام مولف بر روی کتاب حک می‌شد. با پیشرفت صنعت پرکاربرد چاپ حک اطلاعات هویتی کتاب در قسمت عطف جلد گسترش چشمگیری پیدا کرد. عطف کتاب بخش مهمی از جلد کتاب است که به مخاطب کمک می‌کند تا بدون جابه‌جایی و برداشتن کتاب اطلاعات جامعی در مورد کتاب بداند. وقتی که کتاب‌ها در قفسه خودنمایی می‌کنند، فقط قسمت عطف آن به چشم بیننده می‌آید. نام کتاب، مولف یا ناشر، سال انتشار و نام انتشارات در بخش عطف درج شده که اطلاعات هویتی کتاب محسوب می‌شود.

عطف کتاب چه اهمیتی دارد؟

در عصر جدید که میلیون‌ها کتاب به چاپ رسید، ناشران و کتابفروشان با مشکل یا چالش جدیدی به نام دسته‌بندی کتاب‌ها مواجه شدند که راهکاری برای آن نداشتند. قفسه‌ها پر از کتاب‌هایی شدند که سایز، قطر و اندازه یکسانی داشتند. برای یافتن کتاب مورد نظرشان باید تمامی کتاب‌ها را از قفسه خارج می‌کردند، تا بتوانند به عناوین یا اطلاعات آن‌ها دست پیدا کنند. این‌جا بود که اهمیت عطف برای ناشران، مولفان و کتابداران و کتابفروشان محرز شد. علاوه بر دادن اطلاعات هویتی عطف کتاب از جهات زیر هم دارای اهمیت زیادی است.

استحکام و ماندگاری کتاب:

باتوجه به اینکه عطف نقطه اتصال تمامی بخش‌های کتاب محسوب می‌شود، نقش مهمی در انسجام و ماندگاری کتاب دارد، به طوری که باز و بسته کردن مکرر موجب خرابی کتاب نخواهد شد.

دسترسی آسان به کتاب مورد نظر:

وقتی خریدار یا مخاطب با انبوهی از کتاب‌های گوناگون مواجه است، با کمک عطف می‌تواند به عناوین مورد نیاز خود دست پیدا کند.

زیبایی و سازماندهی: 

عطف کتاب‌ها نقش مهم در سازمان‌دهی و ترتیب کتاب‌ها دارد. در کتابخانه‌ها و مراکز بزرگ، عطف کتاب‌ها کمک می‌کند تا کتاب‌ها به ترتیب چیده شوند.

آیا عطف کتاب در میزان فروش موثر است؟ 

عطف کتاب تاثیر فوق‌العاده‌ای در میزان فروش دارد. به جرات می‌توان گفت عطف اولین قدم برای جذب خواننده یا مخاطب است. وقتی فردی  وارد کتاب‌فروشی می‌شود با دیدن کتاب‌هایی که عطف‌ یک‌دست و جذاب دارند، به خرید آن مشتاق می‌شود. بسیاری از آثار و مجموعه‌های بزرگ با طراحی عطف‌های پیوسته مانند یک معما خواننده و مخاطب را به طرز عجیبی جذب می‌کنند. از طرفی عطف کتابی که اطلاعات لازم را به طور دقیق و خوانا ارائه دهد، به خریداران کمک می‌کند تا کتاب مورد نظر خود را سریع‌تر پیدا کنند.

چاپ کتاب تک جلدی

انواع عطف کتاب

وقتی وارد کتاب‌فروشی می‌شوید، کتاب‌ها را با عطف‌های نازک، باریک و پهن می‌بینید. اما اصلی‌ترین مواردی که در تعیین نوع عطف جلد نقش دارند، تعداد صفحات و گرماژ کاغذ است. هر چه تعداد صفحات کم باشد، عطف باریک‌تر خواهد بود.

محاسبه عطف کتاب 

محاسبه دقیق و ریز عطف کتاب برای طراحان گرافیک، ناشران و افرادی که با فرایند چاپ و انتشار کتاب و نشریات سرکار دارند دارای  اهمیت بسیاری است. در طراحی جلد باید عوامل مختلفی مانند؛ 

• گرماژ کاغذ 
• جنس کاغذ
• نوع صحافی
• تناسب تعداد صفحات مد نظر قرار گیرد.

 با این حال یکی از اصلی‌ترین مواردی که در روند تولید، چاپ کتاب و نشریات به آن دقت زیادی می‌شود، محاسبه جزئی و دقیق اندازه عطف است. باید بیان کرد در محاسبه عطف کتاب و نشریات عواملی مانند: گرماژ کاغذ متن، تعداد صفحات، جنس و نوع صحافی جلد تاثیر چشمگیری دارد. اگر چه بسیاری از ناشران و طراحان به صورت تجربه بصری یا دیداری ضخامت عطف را محاسبه می‌کنند، اما محاسبه دقیق آن با توجه به ویژگی‌ها و شرایط خاص هر کتاب یا نشریه متغیر است که با کمک فرمول‌های خاصی محاسبه می‌شود.

شیوه محاسبه عطف 

موضوع مهم و اصلی برای حساب کردن عطف کتاب، کاتالوگ و بروشور تعداد صفحات است که بعد از پایان کار طراحی و صفحه‌آرایی، تعیین می‌شود. بهتر است بدانید که در فرمول محاسبه عطف از تعداد صفحات استفاده می‌شود و تعداد برگه نقشی ندارد.

دومین عاملی که باید مورد عنایت قرار گیرد، گرماژ کاغذ است. برای چاپ متن کتاب و نشریات بیشتر از کاغذهای تحریر و گلاسه استفاده می‌کنند که همه کاغذها گرماژ مشخصی دارند، مانند کاغذ تحریر ۸۰ گرمی یا گلاسه ۱۳۵ گرمی که دارای اندازه استاندارد معینی هستند.

فرمول محاسبه عطف کتاب

در بسیاری از مراکز چاپ کتاب برای هر یک صفحه کاغذ کتاب، ۴ میلی‌متر عطف در نظرمی‌گیرند.

برای محاسبه دقیق‌تر می‌توانید از فرمول زیر کمک بگیرید.

عطف کتاب = گرماژ کاغذ × تعداد صفحات کتاب

سخن پایانی

عطف کتاب یک آهن‌ربای دوسر است علاوه بر  اتصال بخش‌های مختلف کتاب می‌تواند مخاطبان را به سوی کتاب جذب کند. در قرن جدید که هر روز تعداد کتاب‌ها رو به افزایش بود، ناشران، کتاب‌فروشی‌ها و مراکز بزرگ با چالش بزرگ دسترسی آسان با کتاب‌ها دست و پنجه نرم می‌کردند. به همین دلیل با ایجاد عطف ضمن حک اطلاعات هویتی کتاب، دسترسی به عناوین مختلف آسان شد. محاسبه عطف وابسته به عواملی مانند: تعداد صفحه، ضخامت برگه و نوع جلد وابسته است.

سوالات متداول

1-عطف کتاب چیست؟

عطف کتاب بخشی است که صفحات کتاب را به جلد متصل می‌کند. عطف کتاب شامل؛ اطلاعاتی مانند عنوان کتاب، نام نویسنده و نام ناشر است. به جرات می‌توان گفت عطف مانند چهارچوب کتاب است.

2-چرا عطف کتاب اهمیت دارد؟

عطف کتاب موجب استحکام و دوام کتاب می‌شود. همچنین عطف موجب زیبایی ظاهری و آراستگی مراکز فروش و کتابخانه‌ها شده و در فروش کتاب هم نقش موثری ایفا می‌کند.

3- عطف کتاب چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه عطف به تعداد صفحات، ضخامت کاغذ و نوع صحافی بستگی دارد. برای محاسبه، تعداد صفحات را در ضخامت یک برگ کاغذ ضرب می‌کنند.